Vừa dứt cuộc điện thoại, chị Hương tỏ rõ sự ngán ngẩm:

- Không biết vì sao mà tôi bị lộ, lọt thông tin cá nhân, có những ngày phải “tiếp” hơn 10 cuộc điện thoại của người lạ chào mời mua nhà, mua chương trình học tiếng Anh cho con, tham gia gói tài chính…Vừa mất thời gian vừa cảm thấy bị làm phiền.

Chị Lan tham gia:

- Không chỉ bị lộ số điện thoại đâu, em còn bị lộ số nhà, địa chỉ nơi ở, nhu cầu công việc, ngày, tháng, năm sinh nữa. Cũng may là em đọc báo, nâng cao cảnh giác nên chưa bị hack tài khoản cá nhân trên mạng xã hội, chưa bị mất tiền với chiêu trò lừa đảo trên không gian mạng.

Hiện nay nhiều người thắc mắc rằng, tại sao những đơn vị dịch vụ lại có thể biết rõ tường tận thông tin cá nhân của mình đến vậy. Qua tìm hiểu được biết, chỉ với vài thao tác tìm kiếm đơn giản trên Google, bất cứ ai cũng có thể tìm được các website mua bán thông tin cá nhân người dùng. Từ vài trăm nghìn đồng cho đến vài chục triệu đồng, người mua có thể sở hữu tập danh sách khách hàng chi tiết từ tên tuổi, địa chỉ, ngày sinh, cho đến số điện thoại cá nhân, số chứng minh nhân dân…

Có nhiều cách thức khiến dữ liệu bị thu thập trái phép. Thứ nhất, do sự chủ quan của người dùng khi đăng thông tin cá nhân trên mạng xã hội ở trạng thái công khai như: hình ảnh, ngày sinh, CCCD mới, nhà mới,… vô tình để nhóm “tin tặc” để ý tới rồi tiến hành phân loại dữ liệu. Nguyên nhân thứ hai là thông qua việc đăng ký dữ liệu cá nhân với bệnh viện, ngân hàng, nhà mạng… Trường hợp này có thể do đơn vị cung cấp dịch vụ bị hacker tấn công, hoặc do quy trình nội bộ xử lý dữ liệu của khách hàng chưa được tốt, dẫn tới nhân viên nội bộ “tuồn” dữ liệu ra bên ngoài để bán. Nguyên nhân nữa là cá nhân sử dụng bị hacker tấn công thông qua các đường link độc hại. Ngoài ra, trí tuệ nhân tạo (AI), nhất là ứng dụng trên smartphone sẽ là một mối đe dọa an ninh mạng, trật tự, an toàn xã hội, do người dùng cấp quá nhiều quyền truy cập, cũng như cung cấp thông tin cá nhân trên mạng xã hội, ứng dụng,... dẫn đến tình trạng bị chiếm đoạt, lợi dụng vi phạm pháp luật.

Thời gian qua, lực lượng công an cùng các cơ quan chức năng đã cảnh báo và triệt phá nhiều vụ việc liên quan đến lộ, lọt thông tin và lừa đảo qua mạng xã hội. Tuy nhiên, tình trạng lộ, lọt thông tin cá nhân vẫn diễn ra phức tạp trước sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử. Nhiều người cho rằng, đã đến lúc thông tin cá nhân phải được xem là một dạng tài sản, cần được bảo vệ. Chế tài xử lý cho việc mua bán trái phép dữ liệu cá nhân cũng cần đủ sức răn đe. Đồng thời, mỗi cá nhân, người dùng cần nâng cao nhận thức, cảnh giác, chủ động bảo vệ thông tin cá nhân của mình khi tham gia môi trường mạng internet.

Minh Nghĩa