Do những biến động của tình hình thế giới, các doanh nghiệp ngành may mặc đang đối mặt với rất nhiều khó khăn, ảnh hưởng việc làm, thu nhập của người lao động. Nhiều doanh nghiệp may mặc trên địa bàn tỉnh đã lựa chọn việc đa dạng hóa sản phẩm và thị trường tiêu thụ là giải pháp tối ưu để có thể thích ứng trước những biến động nhanh và khó lường của thương mại toàn cầu.

Sản xuất tại Công ty cổ phần Tiên Hưng (Tiên Lữ)

Doanh nghiệp may mặc đối mặt nhiều khó khăn

Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang có nhiều biến động tiêu cực, nhu cầu tiêu dùng giảm, chi phí nguyên liệu, nhiên liệu đầu vào, vận tải tăng, những tháng đầu năm 2023, nhiều doanh nghiệp may mặc bị giảm đơn hàng so với cùng kỳ năm trước. Theo số liệu thống kê, 2 tháng đầu năm, sản lượng sản phẩm quần áo của các doanh nghiệp sản xuất hàng may mặc trên địa bàn tỉnh đạt trên 57,1 triệu sản phẩm, giảm khoảng 4,8 triệu sản phẩm so với cùng kỳ năm trước. Một số doanh nghiệp phải cắt giảm lao động, giảm giờ làm, nghỉ việc luân phiên, thực hiện tạm hoãn hợp đồng lao động… 

Ông Nguyễn Xuân Dương, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết: Hiện nay, ngành dệt may Hưng Yên đang phải đối mặt với 3 thách thức lớn. Trong đó, tình hình kinh tế khó khăn và tỷ lệ lạm phát tăng cao tại các thị trường tiêu thụ dệt may lớn như Mỹ, châu Âu… làm cho sức mua các mặt hàng tiêu dùng, trong đó có hàng dệt may giảm đáng kể, ảnh hưởng đến đơn hàng và đơn giá của các doanh nghiệp may mặc trong những tháng đầu năm 2023, nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng thiếu đơn hàng. Bên cạnh đó, diễn biến phức tạp của xung đột Nga-Ukraine khiến giá nguyên, phụ liệu đầu vào trong ngành may mặc tăng cao. Nguy cơ tái bùng phát dịch Covid-19 bởi những biến chủng mới vẫn đang hiện hữu ở nhiều quốc gia và trên toàn cầu. Cùng với đó, nhiều đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam vẫn đang áp dụng biện pháp nghiêm ngặt chống dịch, làm ảnh hưởng không nhỏ đến chuỗi cung ứng và tiêu thụ sản phẩm dệt may. Đáng chú ý, ngành dệt may cũng bị ảnh hưởng do biến động tỷ giá trong hoạt động xuất khẩu, tình trạng thiếu lao động sau dịch bệnh..., cũng như những yêu cầu truy xuất nguồn gốc bông, vải, sợi và xanh hóa dệt may từ hàng loạt Hiệp định Thương mại tự do (FTA) thế hệ mới. Hiện nay, các doanh nghiệp may mặc phải chịu chi phí tăng từ 20 đến 25% do giá nguyên, nhiên, phụ liệu tăng cao. Thực tế trên đòi hỏi các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn tỉnh cần linh hoạt, nhanh nhạy hơn trước diễn biến thị trường.

Nỗ lực thích ứng

Để thích ứng với những khó khăn trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp may mặc trong tỉnh đều đang nỗ lực thích ứng trước những khó khăn, thách thức từ thị trường. Đáng chú ý, nhiều doanh nghiệp không còn phụ thuộc vào các thị trường truyền thống như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, mà bắt đầu chuyển dịch sang Nga, các nước Trung Đông.

Đặc biệt, đối với thị trường EU, nếu như trước đây ngành may mặc chỉ tập trung vào một số nước như Đức, Pháp, Tây Ban Nha, Anh, thì nay đã tìm kiếm và mở rộng thị trường xuất khẩu ở nhiều quốc gia khác. Một số doanh nghiệp cũng chuyển dịch đầu tư vào công nghệ để có thể đa dạng hóa mặt hàng và thị trường.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh cho biết: Việc đa dạng hóa sản phẩm và thị trường tiêu thụ sẽ là giải pháp tối ưu để có thể thích ứng trước những biến động nhanh và khó lường của thương mại toàn cầu. Cơ cấu lại mặt hàng sẽ phải đi cùng với đầu tư thêm thiết bị máy móc, công nghệ, đào tạo, nâng cao tay nghề cho người lao động. Với các giải pháp thích ứng linh hoạt, chuyển đổi đồng bộ, nên ngay cả trong thời điểm gặp khó khăn, nhiều doanh nghiệp vẫn có đơn hàng, người lao động vẫn có việc làm và thu nhập ổn định.

Ông Hoàng Mạnh Hùng, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần May Thống Nhất, xã Thủ Sỹ (Tiên Lữ) cho biết: Công ty đã chủ động tìm kiếm các đối tác truyền thống, đối tác mới, vừa động viên người lao động đồng hành cùng công ty chia sẻ những lúc khó khăn, sắp xếp lại dự án đầu tư, dự án nào cần thiết, để tập trung nguồn tài chính cho việc chuyển đổi mặt hàng, đầu tư thiết bị, đào tạo người lao động, để người lao động yên tâm làm việc, gắn bó với công ty.

Trước đây, Công ty cổ phần May Thống Nhất sản xuất 100% hàng may mặc xuất khẩu sang các thị trường lớn như Mỹ, EU... Khi các thị trường này biến động, lạm phát gia tăng khiến sức mua giảm, các đối tác có động thái cắt giảm đơn hàng, thậm chí hủy đơn, doanh nghiệp đã chuyển đổi 40% cơ cấu sản phẩm sang làm hàng sơ mi.

Trong khó khăn do lạm phát, sức tiêu dùng đối với mặt hàng dệt may sụt giảm, nhiều doanh nghiệp may mặc của tỉnh đã nhanh chóng cơ cấu lại sản phẩm, tìm kiếm khách hàng mới ngay trong các thị trường truyền thống cũng như tăng cường xúc tiến thương mại ở những thị trường mới. Cùng với đó, các doanh nghiệp cũng thận trọng, dự báo sát thị trường và có giải pháp tối ưu để duy trì sản xuất. Trong đó, tập trung quản trị chặt chẽ, tiết kiệm chi phí tối đa ở tất cả các khâu.

Sản xuất tại Công ty cổ phần may và dịch vụ Hưng Long (thị xã Mỹ Hào)

Trong thời gian tới, các doanh nghiệp cần linh hoạt, nhạy bén nắm bắt thông tin thị trường để thích ứng. Mục tiêu ngắn hạn là có đơn hàng để duy trì sản xuất, bảo đảm việc làm và ổn định thu nhập cho người lao động, chờ cơ hội phục hồi trở lại của nền kinh tế. Cùng với đó, các  doanh nghiệp cần tính đến việc nâng cao tay nghề, chất lượng lao động. Với những doanh nghiệp có khả năng, cần đầu tư nâng cao công nghệ để sản phẩm có giá thành cạnh tranh trên thị trường…

Phạm Đăng